Als je doorsnee enthousiastelingen vraagt naar de gouden eeuw van supercars, krijg je verschillende antwoorden. Sommigen zullen je misschien vertellen dat het einde van de jaren ’60 het definitieve tijdperk was, met de glorieuze Lamborghini Miura die de normen van het segment bepaalde. Anderen zouden kunnen suggereren dat de moderne tijd het toppunt is van de supercarklasse met de ongelooflijk snelle en geavanceerde Porsche 918 of Ferrari LaFerrari. Geen van beide heeft echter gelijk. De gouden eeuw van supercars was het midden van de jaren 90. Dit was het moment waarop de analoge benadering en met de hand gebouwde technieken de moderne technologie ontmoetten, wat resulteerde in ongelooflijke auto’s, legendarische raceoverwinningen en functies die nooit eerder (of sinds) zijn gezien op productievoertuigen voor de weg. Welke auto kan dit korte maar gedenkwaardige tijdperk het beste omschrijven? De onherhaalbare McLaren F1 natuurlijk.
Het verhaal over McLaren F1 moet beginnen met een basisuitleg van wat de F1 is. Ja, het is een supercar, maar het is veel meer dan alleen een extreem snel en capabel voertuig. De McLaren F1 is de materialisatie van het idee van snelheid en het bereiken van de grenzen van wat toen mogelijk was. Het is de “gratis” auto waarvan het enige doel is om de ultieme rijmachine (bedoelde woordspeling) en het overtreffende trap voertuig te zijn in zowat elke zin van het woord. De F1 was als Haley’s Comet, de auto zo speciaal en uniek dat hij maar één keer in zijn leven verscheen zonder voorganger en zonder geplande opvolger. De manier waarop het werd ontworpen en vervaardigd, is nog steeds indrukwekkend en uniek in de autowereld. We zullen het nu in meer detail uitleggen.
De McLaren F1 was het geesteskind van Gordon Murray, een beroemde Britse raceauto-ingenieur en een van de mensen achter het legendarische succes van McLarens met Honda in de Formule 1 eind jaren 80. De iconische tijden die veel overwinningen van McLaren-auto’s opleveren met Ayton Senna achter het stuur . Murray was van mening dat al die race-ervaring en knowhow moest worden omgezet in één geweldige auto voor de weg, wat het toppunt van autotechniek zou zijn. Murray wilde eigenlijk ook de versie van Honda’s Formule 1-motor in de auto installeren, maar het Japanse bedrijf weigerde.
Om zo’n auto te bouwen, wilde Murrey een constructie op maat en gebruik van de lichtste en sterkste materialen. Op basis van zijn ervaring in de Formule 1 besloot hij dat koolstofvezel de beste keuze zou zijn voor het chassis en de carrosserie, waardoor de F1 het eerste productievoertuig werd met een monocoque-chassis van koolstofvezel. Afgezien van koolstofvezel, gebruikte McLaren magnesium en aluminium om het chassis en de ophangingscomponenten te bouwen en zijn eigen legeringen te ontwikkelen, die lichter maar stijver waren dan wat destijds in de handel verkrijgbaar was.
Het volgende stukje van de puzzel was de motor, en na mislukte onderhandelingen met Honda wendde Murray zich tot BMW. In nauwe samenwerking met de legendarische BMW-ingenieur Paul Roche slaagde McLaren erin om een 6,1-liter S70/2 V12-motor te vinden, een speciale en verbeterde variant van de beroemde BMW V12-motor. De motor was volledig gelegeerd met variabele kleptiming (een nieuwigheid in de vroege jaren ’90) en race-achtige dry-sump smering. De S70/2 is natuurlijk met de hand gebouwd door de M Performance-divisie en had tal van unieke mechanische constructies, zoals onder meer twee injectoren per cilinder en een aparte bobine voor elke cilinder. Het resultaat was 618 pk en een koppel van 479 lb-ft (650 Nm), wat voor het begin van de jaren ’90 verbazingwekkende cijfers waren. Het coolste detail van de motor was echter het feit dat de motorruimte was bedekt met goudfolie! Het goud was geen luxe detail om de aandacht van rijke autokopers te trekken, maar een noodzaak vanwege de warmte-isolatiecapaciteit. Op deze manier slaagde Murray erin de grote hoeveelheid warmte die door de motor werd geproduceerd, weg te houden van brandstofcellen en de cabine.
Het laatste deel was het ontwerp en daarvoor contracteerde McLaren een andere Britse autolegende – Peter Stevens. Stevens had al indrukwekkende ervaring met het ontwerpen van extreme race- en wegauto’s, en voordat hij de F1 tekende, creëerde hij een andere Britse supercarlegende uit de jaren 90, de Jaguar XJR-15 . Hoewel hij de volledige vrijheid kreeg om de vorm te creëren die hij wilde, moet er één opwindend kenmerk worden toegevoegd: een ongebruikelijke indeling met drie zitplaatsen. Gordon Murray was gefascineerd door dit concept en stond erop dat dit in de F1 zou worden opgenomen, dus Stevens creëerde een eeuwige look met karakteristieke supercar-kenmerken zoals een laag silhouet, aerodynamische vorm, vlinderdeuren en een centrale rijpositie met een passagiersstoel aan elke kant. Omdat de McLaren F1 was bedoeld als een straatauto, niet als een all-out racer, was het interieur relatief comfortabel met werkende airconditioning en achterruitverwarming; de auto werd zelfs geleverd met een audiosysteem en titanium gereedschapsset, wat suggereerde dat Murrey van plan was dat de F1 regelmatig door de eigenaren zou worden bestuurd.
Zoals verwacht, verklaarden de eerste tijdschriftrecensies en tests duidelijk dat F1 het volgende niveau is in autotechniek en -ontwerp. Hoewel ongelooflijk snel en capabel, was het niet te zwaar om te rijden en kon het worden gebruikt in het dagelijkse verkeer, hoewel de meeste eigenaren besloten dat niet te doen. Met redelijk comfort en een goede rijpositie, was hij behoorlijk comfortabel op lange ritten, en de ophanging slaagde erin om de hobbels op de weg aan te kunnen. Het koppelingspedaal was niet te zwaar en de besturing was licht, ook al was hij niet bekrachtigd. Er waren geen stabiliteitscontrole of elektronische hulpmiddelen. Toch was hij, met een samengesteld chassis en een laag gewicht (1150 kg – 2500 pond), zeer beheersbaar en volgzaam bij gematigd rijden, maar geplant en stabiel bij snelheden van drie cijfers.
De officiële presentatie vond plaats in 1992 in Monaco, en onmiddellijk was de F1 het gesprek van de wereldwijde autogemeenschap. Het enorme aantal innovatieve oplossingen, functies en technische concepten fascineerde liefhebbers, samen met de prestaties. Zelfs vandaag de dag kan de F1 moderne supercars evenaren met een tijd van 0 tot 60 mph van 3,2 seconden en een topsnelheid van 240 mph, waardoor het op dit moment de snelste auto ter wereld is. Aan zo’n geavanceerde machine hing natuurlijk een flink prijskaartje, en de gloednieuwe McLaren F1 kostte meer dan $ 800.000, wat veel meer was dan de rest van de concurrenten, als die er waren. Sommige rapporten uit die periode stellen dat gloednieuwe McLarens van eigenaar wisselden voor ongeveer $ 1 miljoen. Halverwege de jaren 90 bevatte de lijst van oorspronkelijke F1-eigenaren enkele van de belangrijkste namen in de entertainmentindustrie en de politiek ter wereld. Jongens als Elon Musk (ver voor zijn Tesla-avontuur), Jay Leno, George Harrison, Rowan Atkinson en Sultan of Brunei waren allemaal trotse eigenaren, evenals modemagnaat Ralph Lauren en Pink Floyd-drummer Nick Mason. De meesten van hen betaalden ongeveer $ 1 miljoen voor het voorrecht, en vandaag verkopen goed bewaarde F1’s voor 20 keer zoveel! De productie duurde zes jaar, van 1992 tot 1998, gedurende welke tijd slechts 106 auto’s werden voltooid; de meeste waren wegmodellen, maar 28 voertuigen waren in GTR, racespecificatie.
Ook al was de McLaren F1 in de eerste plaats een wegauto, hij werd gebouwd door mensen met diepe wortels in de autosport, dus het was niet meer dan normaal dat de F1 zijn best deed om te racen. Het racemodel, de GTR, werd in 1995 geïntroduceerd en bevatte de nodige aanpassingen en verbeteringen. De belangrijkste was het “long tail”-ontwerp dat de aerodynamica bij hoge snelheden verbeterde en een grote spoiler toevoegde. De McLaren F1 GTR reed in de nieuw gevormde GT1 FIA-raceserie samen met Porsche Carrera GT en later met Mercedes CLK GTR. Zoals verwacht bleek de McLaren F1 GTR een fantastische raceauto te zijn die meedeed aan tal van GT-achtige raceseries over de hele wereld en maar liefst 38 races wereldwijd won. De belangrijkste prestatie was echter de overwinning in 1995 in de 24 uur van Le Mans. Na een dramatische race slaagden McLaren F1’s erin om als 1e, 3e, 4e, 5e en 13e te eindigen en zijn dominantie in de wereld van sportwagens te verklaren. Ter ere van zo’n iconische prestatie bracht McLaren een gelimiteerde oplage van 5 auto’s uit, genaamd F1 LM, die enigszins afweken van de standaardmodellen en uitgerust waren met racespecifieke uitrusting en een verbeterd aerodynamicapakket.
